สมเด็จกรมพระยาดํารง ราชานุภาพ คืออะไร

สมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพ (ชื่อจริงคือ หม่อมหลวงสมเด็จพระสี่ หรือ พระยาดำรง) เป็นพระยาที่มีความสำคัญในประวัติศาสตร์ไทยในช่วงสมัยกรุงศรีอยุธยา นับเป็นหนึ่งในพระยาที่มีอิทธิพลมากที่สุดในช่วงสมัยนั้น

สมเด็จกรมพระยาดำรงเกิดเมื่อปี พ.ศ. 2252 ในเมืองตั้งตรง (ปัจจุบันอยู่ในจังหวัดลพบุรี) มีชื่อเดิมว่า หม่องเสนัง ชายแดน ซึ่งเป็นธิดาของเจ้าอาวิโสต์ดำรงราชานุภาพ อดีตเจ้าอาวีของกรม อิสโร่ตึก Pom Wichai ที่ในช่วงสมัยกรุงธนบุรีได้รวบรวมมากกว่า 10,000 เจ้าอาวีรวมกัน

เมื่อเจ้าอาวีเจ็ดนิ้ว ตรัสถูกฆ่าในหกมหาราช เมื่อปี พ.ศ. 2310 และพระยาดำรงราชานุภาพได้รับพระราชทานตำแหน่งพระยาของประเทศ (เรียกว่า เจ้าพระยาเล็ก) โดยพร้อมกับการรับมรดกของเจ้าอาวีสิบมือ ทำให้เขาได้รับอำนาจในการปกครองและบริหารงานในท้ายที่สุดของกรุงศรีอยุธยา

ในช่วงรัชสมัยของพระยาดำรงราชานุภาพ มีการนำเรือหลวงพระคิดเดินทางไปยังมะกอกและปัตตานี โดยในที่สุดการเดินทางนี้ ได้เป็นที่เสริมหลักของฐานะที่แข็งแกร่งของอาณาจักรไทยในฐานะอำนาจในอุตสาหกรรมการค้าและลักษณะการเมืองในภูมิศาสตร์ตะวันออกเฉียงใต้

อย่างไรก็ตาม ในปี พ.ศ. 2317 รัฐบาลพระยาราชประชาธิปไตย (รัฐสภา) ถูกสร้างขึ้นเพื่อดำเนินการเฉพาะกิจหลักในประเทศ สมเด็จอยู่ที่กรุงศรีอยุธยาเอียงที่สุดและดำรงราชานุภาพจนถึงปี พ.ศ. 2397 เมื่อเขาถูกโทษมรณสู่ กองทัพยุทธเกษม เมื่อมีสงครามอินโดจีนเกิดขึ้น